Jakie funkcje pełni więzadło krzyżowe przednie?
Przede wszystkim nie pozwala na ruch do przodu (ruch dogłowowy) kości piszczelowej względem kości udowej oraz ogranicza rotację do wewnątrz odcinka kończyny poniżej stawu kolanowego. Ponadto, zakończenia nerwowe znajdujące się w więzadle monitorują kąt zgięcia stawu kolanowego i ostrzegają o jego nadmiernym wyprostowaniu lub zgięciu.

Kiedy dochodzi do przerwania ciągłości więzadła krzyżowego?
Do rozerwania więzadła dochodzi wtedy gdy na staw kolanowy zadziała zbyt duża siła. Wszystko zależy od kondycji więzadła krzyżowego. Jeśli będzie ono osłabione przez zmiany degeneracyjne, to ulegnie uszkodzeniu nawet przy stosunkowo małej sile. W skrajnych sytuacjach do urazu może dojść nawet w czasie zwykłej aktywności zwierzęcia. Teorię o chorobie więzadła potwierdzają obserwacje. 2-3 lata po zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego problem powraca w przeciwległej kończynie miednicznej. Tą prawidłowość obserwuje się u około 25% psów.

Jakich zwierząt ten problem dotyczy?
Brak jest zdecydowanych predyspozycji rasowych. Częściej uraz więzadła krzyżowego przedniego obserwuje się u osobników ras których tylne kończyny są spionizowane, mocno wyprostowane w stawie kolanowym tak jak np. chow-chow, am. staff, akita, labrador retriever, mastify. Częściej chorują zwierzęta aktywne, pracujące, sportowe. Jednak spokojny tryb życia, szczególnie jeśli towarzyszy mu nadwaga lub otyłość, wcale nie jest gwarantem zdrowia. Chorują psy małe i duże, młode i w podeszłym wieku.

W jakich sytuacjach najczęściej dochodzi do zerwania więzadła krzyżowego?
Im bardziej intensywny wysiłek tym większe ryzyko urazu. Na podstawie relacji właścicieli można stwierdzić, że szczególnie często uraz ma miejsce w czasie skoków, intensywnego przyspieszania – początek spaceru, moment odpięcia smyczy. Wtedy siły działające na stawy szczególnie tylnych kończyn są ekstremalnie duże. Ponadto, do zerwania więzadła krzyżowego może dojść w momencie uwięźnięcia kończyny np.: między deskami pomostu, ławki, czy elementami ogrodzenia. Te przypadki nie należą do rzadkości.

Jak objawia się zerwanie więzadła krzyżowego?
Nagłą i silną kulawizną spowodowaną ostrym bólem. Bardzo często zwierzęta poruszają się jedynie na trzech kończynach. Czasem lekko podpierają się obolałą kończyną. Z upływem dni kulawizna nie słabnie, ewentualnie następuje minimalna poprawa. Dotykając okolicę stawu kolanowego można wyczuć opuchliznę, podwyższoną ciepłotę. Objawy będą silniej wyrażone jeśli w efekcie przerwania ciągłości więzadła krzyżowego przedniego dojdzie do rozerwania łąkotki.

W jaki sposób rozpoznaje się zerwanie więzadła krzyżowego przedniego?
Po przeprowadzonym wywiadzie i oglądaniu zwierzęcia w spoczynku i w ruchu, lekarz przeprowadza badanie ortopedyczne obu kończyn miednicznych psa leżącego na prawym i lewym boku. Jeżeli zwierzę jest spokojne i pozwala na wykonanie badania to uspokojenie farmakologiczne nie jest wymagane. Rozpoznanie stawia się na podstawie dodatniego wyniku testu szufladowego i testu kompresyjnego wykazujących luźność stawu.

Czy to oznacza, że badanie radiologiczne nie jest konieczne?
Więzadła krzyżowe na radiogramie nie są widoczne. Można porównywać ułożenie kości względem siebie w obrębie stawów kolanowych, ale na tej podstawie łatwo o popełnienie błędu. Złotym standardem jest nadal badanie manualne i wykazanie luźności stawu.

Mimo, że zdjęcie RTG nie służy do postawienia rozpoznania, to jednak jest konieczne do oceny kondycji stawów kolanowych.

Ponadto, wykonanie badania radiologicznego jest obligatoryjne przed zabiegiem TTA RAPID. Na podstawie zdjęcia RTG wykonuje się konieczne pomiary i określa stopień wysunięcia guzowatości kości piszczelowej. Tak dobiera się wielkość tytanowego wszczepu.

Jednym słowem badanie radiologiczne tak, ale w drugiej kolejności, po badaniu ortopedycznym.

Co oznacza TTA i TTA Rapid?
TTA to akronim od angielskich słów: tibial tuberosity advancement. W ten sposób określa się technikę operacyjną w której wysuwa się, przemieszcza do przodu fragment kości piszczelowej nazywany guzowatością piszczeli – tibial tuberosity.

TTA Rapid to metoda, która jest najnowszą modyfikacją klasycznej TTA. Pierwsze zabiegi metodą TTA Rapid wykonano w 2011 roku. Mimo, że najnowsza to już sprawdzona z udowodnioną skutecznością szczególnie u aktywnych psów, u których leczenie zachowawcze lub operacyjne popularną metodą zewnątrztorebkową (stabilizacja szwem bocznym) przynosi niezadowalające rezultaty.

Czy zabieg TTA Rapid polega na rekonstrukcji zerwanego więzadła krzyżowego przedniego?
Nie. Idea metody TTA Rapid jest zdecydowanie inna niż starszych metod operacyjnych. Dawniej zakładano, że zastąpienie uszkodzonego więzadła materiałem syntetycznym lub tkanką gospodarza (przeszczep autogeniczny) oraz wbudowanie ich do lub na zewnątrz stawu, przyniesie oczekiwany efekt. Czas zweryfikował te założenia. Niedoskonałość metod zmuszała wiodących chirurgów do poszukiwań. Z czasem zrozumiano, że zabiegi rekonstrukcyjne są ślepą uliczką. Zaczęto zgłębiać biomechanikę stawu kolanowego. Radykalnie zmieniono spojrzenie na siły panujące w stawie kolanowym po zerwaniu więzadła. W ten sposób narodziły się m. in. metody TWO, TPLO, TTA i jej najnowsza modyfikacja TTA Rapid. Czas udowadnia skuteczność najnowszej metody.

Czyli na czym polega idea TTA?
Przemieszczając dogłowowo (do przodu) guzowatość kości piszczelowej, zmienia się kąt między więzadłem rzepki, które jest przyczepione do tej guzowatości, a powierzchnią stawową kości piszczelowej. Tym samym więzadło rzepki ustawia się prostopadle do siły ścinającej w stawie kolanowym. Prowadzi to do eliminacji tej siły, pojawiającej się w momencie obarczenia kończyny.

Dlaczego TTA Rapid?
To najnowsza, innowacyjna metoda operacyjna, modyfikacja skutecznej, klasycznej TTA. Problem kulawizn u psów po urazie więzadła krzyżowego jest znany od wielu dziesięcioleci. Pierwsze, opisane zabiegi u psów wykonywał dr Saki Paatsama w klinice uniwersyteckiej w Sztokholmie w latach 50 XX wieku. Opracowanie metody TTA Rapid to owoc poszukiwań wielu pokoleń chirurgów weterynaryjnych i dowód na to, że starsze metody nie sprostały oczekiwaniom. W przeciwieństwie do nich TTA Rapid doskonale sprawdza się u zwierząt aktywnych i pracujących po zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego.

Ponadto, jest to metoda oferująca wysoką skuteczność przy mniejszej ingerencji w porównaniu do klasycznej TTA, a w szczególności do urazowej TPLO.